Economische Ontwikkelingen en Beleggingsinzichten | 2024
In dit artikel duiken we in de huidige economische ontwikkelingen op verschillende fronten, met een focus op Europa, de Verenigde Staten, en China. We analyseren de stijgende schuldenlasten, belastingkwesties, inflatie, renteverlagingen en hun impact op de huizenmarkt. Daarnaast bespreken we het belang van een gediversifieerde beleggingsportefeuille en brengen we inzicht in de beleggingsstrategieën van invloedrijke figuren zoals Michael Saylor.
Inleiding
De afgelopen week stonden diverse economische zorgen centraal. De Rekenkamer uitte zich kritisch over de stijgende schulden in de Europese Unie. Dit veroorzaakte ook op Twitter veel discussie, met name over de divergentie tussen de rentes op Duitse en Franse staatsobligaties. Deze spanningen wijzen op bredere structurele problemen binnen de EU.
Een andere zorg die veel aandacht trok, was het debat rondom belastingen. De zogenoemde ‘exit tax’ en demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing, zorgen voor verhitte discussies over toekomstige belastingverhogingen in Nederland. Dit debat is des te urgenter in het licht van recente uitspraken van de nieuwe minister van Financiën, Eco Heijnen.
In de Verenigde Staten staat de Federal Reserve onder druk vanwege tegenstrijdige macro-economische signalen. Terwijl sommige indicatoren wijzen op een sterke economie, blijven er hardnekkige problemen zoals stijgende schulden en inflatie.
We kijken ook naar ontwikkelingen in de activamarkten, zoals aandelen en Bitcoin, en bespreken waarom het belangrijk is om te beleggen met een goed gediversifieerde portefeuille. Tot slot geven we antwoord op een kijkersvraag over de juiste verdeling van investeringen.
Gratis e-Boek, Masterclass en Cursus: Klik Hier
Gratis Kennismaking en Strategie call inplannen: Klik Hier
Gratis Crypto en Trading Academy Trial: Klik Hier
De Europese Economie en Stijgende Schulden
De Kritiek van de Rekenkamer op EU-Schulden
In haar laatste jaarverslag uitte de Rekenkamer felle kritiek op de snel oplopende schuldpositie van de Europese Unie. Sinds 2021 is de gezamenlijke schuld van de EU bijna verdubbeld, van 237 miljard euro naar 459 miljard euro in 2023. Deze stijging wordt grotendeels veroorzaakt door het Herstel- en Veerkrachtfonds, dat werd opgezet om de economische gevolgen van de coronapandemie te bestrijden. Dit fonds, dat loopt tot 2026, biedt subsidies aan lidstaten voor economische herstelprojecten.
De zorg van de Rekenkamer richt zich echter op de vraag of dit fonds wel op de juiste manier wordt beheerd. Er zijn al aanwijzingen dat in landen zoals Tsjechië en Spanje de subsidies verkeerd zijn besteed, wat het risico op financiële misstanden vergroot. Dit is zorgwekkend, vooral omdat de EU afhankelijk is van het vertrouwen dat lidstaten correct omgaan met deze enorme sommen geld.
Oplopende Schulden in Lidstaten en Renteverschillen
Naast de gezamenlijke Europese schulden, kampen veel individuele EU-landen met torenhoge staatsschulden. Vooral landen zoals Frankrijk, Italië, Spanje en Griekenland hebben moeite om binnen de EU-regels te blijven, die een maximum van 60% staatsschuld ten opzichte van het BBP hanteren. In werkelijkheid overschrijden deze landen dat percentage ruimschoots.
De oplopende rente op staatsobligaties maakt het voor deze landen steeds lastiger om hun schulden te beheren. De divergentie tussen de rentes op Duitse en Franse staatsobligaties is een duidelijk voorbeeld hiervan. Terwijl Duitsland rond de 2,3% betaalt op haar 10-jarige staatsleningen, betaalt Frankrijk ongeveer 3%. Dit verschil wordt toegeschreven aan het grotere economische risico dat beleggers toekennen aan Frankrijk.
Fragmentatierisico in de Eurozone
Deze groeiende verschillen leiden tot een fragmentatierisico binnen de eurozone. Dit betekent dat de economische en financiële condities tussen lidstaten zo uiteenlopen dat het voor de Europese Centrale Bank (ECB) steeds moeilijker wordt om een uniform monetair beleid te voeren. Dit risico bestaat al sinds de invoering van de euro, maar wordt steeds nijpender. Voormalig ECB-president Mario Draghi waarschuwde recentelijk dat er maar liefst 800 miljard euro nodig is om de Europese economie weer op koers te krijgen.
Positie van Nederland binnen de EU
In Nederland is de situatie relatief stabiel. De staatsschuld blijft beheersbaar, en het begrotingstekort ligt rond de 3%. Minister van Financiën Eco Heijnen lijkt vastbesloten de financiën op orde te houden. Echter, de grotere economische problemen binnen de EU zullen ongetwijfeld ook impact hebben op Nederland, vooral als de fragmentatie in de eurozone verergert.
Belastingen en Demografie: De Nederlandse Realiteit
Belastingdruk en de Vergrijzing
Onlangs sprak de Nederlandse minister van Financiën zich uit tegen het verder verhogen van belastingen, een standpunt dat begrijpelijk is in een tijd waarin de belastingdruk al aanzienlijk is. Toch lijkt een belastingverhoging volgens analisten zoals De Groot onvermijdelijk, vooral vanwege demografische ontwikkelingen. Nederland heeft te maken met een snel vergrijzende bevolking, waarbij het aantal ouderen toeneemt en het aantal jongeren afneemt. Deze oudere generatie heeft meer zorg nodig, wat leidt tot hogere zorgkosten en zorgpremies.
De Oplossing: Hogere Belastingen?
De vraag blijft: waar moet het geld vandaan komen om deze groeiende zorgkosten te dekken? Een mogelijke oplossing is het verhogen van belastingen op ongezonde producten, zoals frisdrank, sigaretten en snoep. Dit zou niet alleen extra inkomsten genereren, maar ook een gedragsverandering stimuleren.
Aan de andere kant wijst minister Eco Heijnen erop dat het belasten van de vermogende klasse niet de beste oplossing is. Een voorbeeld uit Noorwegen illustreert dit: toen de ‘wealth tax’ daar werd verhoogd, verliet een groot aantal vermogende inwoners het land. Dit leidde tot een nettoverlies van 450 miljoen euro aan belastinginkomsten, terwijl de bedoeling juist was om extra inkomsten te genereren.
De 'Exit Tax': Een Controversiële Maatregel
Om te voorkomen dat rijke individuen Nederland verlaten, overweegt de overheid een zogenoemde ‘exit tax’. Dit houdt in dat mensen die emigreren naar belastingparadijzen zoals Dubai of Monaco, gedurende een bepaalde periode nog steeds belasting moeten betalen aan de Nederlandse staat. Hoewel deze maatregel bedoeld is om belastingvlucht te voorkomen, roept het veel controverse op. Het is de vraag of dit effectief zal zijn, of juist averechts werkt door Nederland minder aantrekkelijk te maken voor vermogende inwoners en expats.
De Amerikaanse Economie: Sterk of Kwetsbaar?
Positieve Macro-economische Indicatoren
De Amerikaanse economie lijkt momenteel sterk te presteren. Jerome Powell, voorzitter van de Federal Reserve, benadrukte recentelijk dat de economie "sterk en veerkrachtig" is. Vorige week werden de cijfers van het banenrapport voor september gepubliceerd, waarin bleek dat er 100.000 meer banen waren gecreëerd dan verwacht. De werkloosheid daalde licht, en ook de lonen stegen.
Daarnaast kende de inkoopmanagersindex voor de dienstensector een aanzienlijke stijging. Deze positieve signalen wekken de indruk dat de Amerikaanse economie op het eerste gezicht goed functioneert.
Zorgelijke Signaleringen: Schulden en Inflatie
Echter, achter deze positieve cijfers schuilen zorgelijke signalen. Zo nemen de creditcardschulden toe, en veel Amerikaanse huishoudens hebben moeite om hun rekeningen op tijd te betalen. Bovendien bleek uit een herziening van eerdere banenrapporten dat er in werkelijkheid 800.000 minder banen zijn gecreëerd dan aanvankelijk werd gerapporteerd.
Inflatie blijft ook een groot probleem, vooral de kerninflatie (exclusief energie- en voedselprijzen), die in september steeg naar 3,3%. Dit bemoeilijkt de taak van de Federal Reserve, die probeert om prijsstabiliteit te waarborgen zonder de economie te verstikken.
De Zachte Landing: Een Optische Illusie?
De vraag is of de Federal Reserve erin zal slagen om een 'zachte landing' te realiseren, waarbij de economie afkoelt zonder in een recessie te belanden. Economen zoals Edin Mujagić zijn sceptisch. Hij wijst erop dat van de vele keren dat een zachte landing in het vooruitzicht werd gesteld, het in de afgelopen 30 jaar slechts één keer echt is gelukt. Dit maakt de kans op succes klein, vooral gezien de huidige tegenstrijdige signalen.
Hypotheekrentes en de Woningmarkt
De Onverwachte Stijging van Hypotheekrentes
De recente stijging van hypotheekrentes heeft velen verrast. Veel experts verwachtten dat de rente verder zou dalen, maar geldverstrekkers zagen hun kosten op de kapitaalmarkten toenemen, wat resulteerde in hogere hypotheekrentes. Deze stijging hangt nauw samen met het beleid van de Federal Reserve, die haar rentetarieven vooralsnog niet verlaagt.
De Invloed van Mondiale Onzekerheden
De onzekerheid over toekomstige renteverlagingen, gecombineerd met geopolitieke spanningen (zoals de situatie in het Midden-Oosten) en problemen binnen de Chinese vastgoedmarkt, zorgt voor een verhoogde volatiliteit op de financiële markten. Deze volatiliteit beïnvloedt niet alleen de hypotheekrentes, maar ook de bredere activamarkten. Potentiële huizenkopers en huiseigenaren met variabele rentes doen er goed aan deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten te houden.
Home Equity in de Verenigde Staten
Recordhoogte aan Home Equity
In de Verenigde Staten hebben huiseigenaren nog nooit zoveel eigen vermogen opgebouwd in hun woningen. Het totale bedrag aan ‘home equity’ bedraagt momenteel maar liefst 35 biljoen dollar. Deze opmerkelijke toename is grotendeels te danken aan de stijgende woningprijzen, die werden aangewakkerd door de lage rentes van de afgelopen jaren.
Stijgende Hypotheekrentes en de Toekomst van de Huizenmarkt
Nu de hypotheekrentes beginnen te stijgen, rijst de vraag of de woningprijzen op dit hoge niveau kunnen blijven. Hogere rentes maken het moeilijker voor kopers om een huis te financieren, wat kan leiden tot een afname in de vraag en een mogelijke stabilisatie of daling van de prijzen. De komende maanden zullen cruciaal zijn voor de toekomst van de Amerikaanse huizenmarkt en het vermogen van huiseigenaren.
Renteverlagingen: Complexe Beslissingen
Verwachtingen in de VS en Europa
Hoewel Jerome Powell volhoudt dat de Amerikaanse economie sterk is, verwachten sommige analisten toch een renteverlaging van 0,25 procentpunt op basis van de huidige data. De situatie in Europa is vergelijkbaar, waar de Europese Centrale Bank (ECB) overweegt om de rente verder te verlagen. De neutrale rente binnen Europa wordt geschat op 1,5% tot 2%, wat betekent dat we momenteel nog steeds te maken hebben met een restrictief beleid.
Invloed van Renteverlagingen op Activamarkten
Het verlagen van de rente zorgt doorgaans voor meer liquiditeit in de markt, wat positieve effecten kan hebben op activamarkten zoals aandelen, goud en Bitcoin. Echter, centrale banken moeten voorzichtig manoeuvreren, aangezien er ook risico’s kleven aan te snelle renteverlagingen, zoals het opwakkeren van inflatie of het creëren van een loon-prijsspiraal.
Loonstijgingen in Nederland
De Grootste Loonstijging in 40 Jaar
In Nederland stegen de lonen in het derde kwartaal van 2023 met 6,8% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Dit was de grootste cao-loonstijging in meer dan 40 jaar. Hoewel deze stijging een toename van de koopkracht voor werknemers betekent, is er ook zorg dat bedrijven deze hogere loonkosten zullen doorberekenen in de prijzen van hun goederen en diensten.
Het Risico op een Loon-prijsspiraal
Hoewel een loon-prijsspiraal op dit moment nog niet zichtbaar is, blijft dit een zorgpunt voor de toekomst, vooral als de inflatie opnieuw zou oplopen. Het effect van deze loonstijgingen kan mogelijk pas later duidelijker worden, vergelijkbaar met de vertraagde effecten van steunpakketten tijdens de coronacrisis.
Huizenprijzen en Hypotheekrente in Nederland
Recordhoogtes en Toegankelijkheid
De huizenprijzen in Nederland blijven extreem hoog, met een gemiddelde prijs van 430.000 euro per woning. Ondanks dat de stijging lijkt af te zwakken, blijft de toegankelijkheid voor veel mensen een groot probleem. Slechts 6% van de Nederlandse huishoudens kan in zijn eentje een huis kopen, en ook voor tweeverdieners blijft het lastig om de hoge prijzen te financieren, vooral door de stijgende hypotheekrentes.
Toekomstige Ontwikkelingen
De verdere ontwikkeling van de hypotheekrentes en de huizenprijzen zal afhangen van diverse factoren, waaronder de rentevoeten, de inflatie en de ontwikkeling van de koopkracht. De komende maanden zullen cruciaal zijn om te bepalen hoe toegankelijk de huizenmarkt blijft voor Nederlandse kopers.
De Nederlandsche Bank (DNB) en Banktoezicht
Uitbreiding van het Banktoezicht
De Nederlandsche Bank (DNB) kondigde aan dat zij banken niet langer alleen wil toetsen op hun kapitaalbuffers. DNB wil ook aandacht besteden aan factoren zoals bestuur, risicomanagement en klantrelaties. Dit is een belangrijke stap, vooral omdat vastgoed een steeds groter deel uitmaakt van het vermogen van veel Nederlanders.
Vergelijking met Duitsland
Deze bredere benadering van banktoezicht sluit aan bij soortgelijke ontwikkelingen in Duitsland. De Duitse toezichthouder BaFin en de Deutsche Bundesbank voerden onlangs stresstests uit, waaruit bleek dat 50 kleine banken zouden bezwijken bij een economische crisis. Dit onderstreept het belang van een holistische benadering van banktoezicht, waarbij niet alleen kapitaalbuffers, maar ook andere risico’s worden meegenomen.
De Duitse Economie: Krimp of Recessie?
Bijgestelde Vooruitzichten
De Duitse economie kampt met toenemende problemen. Waar de regering eerder uitging van een groei van 0,3%, is deze verwachting bijgesteld naar een krimp van 0,2%. Dit zou het tweede opeenvolgende jaar zijn waarin de Duitse economie krimpt, maar formeel wordt dit nog niet als een recessie beschouwd, aangezien deze meestal wordt bepaald door kwartaal-op-kwartaalkrimp.
Uitdagingen voor de Toekomst
Duitsland, de grootste economie van Europa, staat voor grote uitdagingen. De centrale bank moet balanceren tussen het beheersen van inflatie en het voorkomen van verdere economische verzwakking. Het wordt interessant om te zien hoe de Duitse regering en de ECB hierop zullen reageren.
De Chinese Aandelenmarkt en Economische Onzekerheid
Volatiliteit op de Hang Seng-index
De Chinese aandelenmarkt ervaart momenteel een extreme volatiliteit, met een stijging van maar liefst 4% op de Hang Seng-index. De volatiliteitsindex schoot omhoog naar het hoogste niveau sinds 2015, wat de nervositeit van beleggers weerspiegelt. De zwakke vastgoedmarkt en oplopende schulden in China, gecombineerd met geopolitieke spanningen, zorgen voor toenemende onzekerheid.
De Toekomst van de Chinese Economie
Hoewel er hoop was dat de Chinese autoriteiten met een nieuw steunpakket zouden komen, blijft het consumentenvertrouwen laag. Beleggers blijven voorzichtig, vooral gezien de aanhoudende problemen in de vastgoedsector. China staat nu op een tweesprong: zal de markt herstellen of blijft de economische onrust aanhouden?
Michael Saylor's Strategie: All-in op Bitcoin
Bitcoin als Enige Belegging
Michael Saylor, CEO van MicroStrategy, heeft ervoor gekozen om zijn volledige vermogen in Bitcoin te beleggen. Zijn strategie, die bekendstaat als dollar cost averaging, houdt in dat hij regelmatig en consistent Bitcoin koopt, ongeacht de prijs. Saylor gelooft dat Bitcoin op lange termijn een veel betere opslag van waarde biedt dan fiatgeld.
De Risico's en Voordelen van een Mono-strategie
Deze benadering is niet zonder risico. Het inzetten op één enkele asset, zoals Bitcoin, kan leiden tot grote schommelingen in het vermogen van zijn bedrijf. Toch is Saylor vastbesloten dat Bitcoin de toekomst is. Zijn visie is dat fiatgeld zijn waarde verliest door inflatie, terwijl Bitcoin door zijn schaarste in waarde zal stijgen.
Bitcoin Technische Analyse
Neerwaarts Trendkanaal en RSI
Op dit moment bevindt Bitcoin zich in een interessant technisch patroon. De koers beweegt in een neerwaarts trendkanaal, met dalende toppen en bodems. De Relative Strength Index (RSI) bevindt zich in het midden van de range, wat aangeeft dat de markt op dit moment neutraal is.
Verwachte Uitbraak
Een mogelijke uitbraak uit het trendkanaal zou een belangrijke koersbeweging kunnen zijn, maar dit vereist een toename in het handelsvolume. Op dit moment is er nog geen overtuigend signaal dat een uitbraak imminent is, maar beleggers moeten de komende weken goed in de gaten houden of de koers van Bitcoin een duidelijke richting kiest.
Gebruik en klik op de onderstaande links voor meer informatie:
Gratis e-Boek, Masterclass en Cursus: Klik Hier
Gratis Kennismaking en Strategie call inplannen: Klik Hier
Gratis Crypto en Trading Academy Trial: Klik Hier