Welkom bij dit artikel van de nieuwe aflevering van Madelon Vos Praat. Madelon Vos, bespreekt in haar video één van de meest invloedrijke gebeurtenissen van de afgelopen weken: de FOMC-meeting van de Federal Reserve (Fed). Dit rentebesluit wordt gezien als het meest spannende in de afgelopen 15 jaar en heeft grote gevolgen voor de wereldeconomie, financiële markten, en jouw investeringen. Dit artikel vat de video samen en belicht de belangrijkste punten.
We behandelen het volgende:
- Het rentebesluit van de Fed
- De impact op Bitcoin en de S&P 500
- Ontwikkelingen in de obligatiemarkt en huizenmarkt
Laten we meteen beginnen!
Gebruik en klik op de onderstaande links voor meer informatie:
Gratis e-Boek, Masterclass en Cursus (Klik Hier)
Gratis Kennismaking en strategie gesprek met een van de experts (Klik Hier)
Uitgebreide Review over Madelon Vos, haar Bedrijf, Producten en Diensten (Klik Hier)
Het Rentebesluit van de Fed
Afgelopen woensdag vond de FOMC-meeting plaats, waarbij een cruciaal besluit werd genomen over de rente. Wereldwijd zien we dat centrale banken bezig zijn met renteverlagingen, en de Federal Reserve besloot voor het eerst in vier jaar de rente te verlagen. Deze verlaging is een poging om een zachte landing voor de Amerikaanse economie te realiseren, na eerdere renteverhogingen die bedoeld waren om de inflatie te bestrijden en de oververhitte economie af te remmen.
Belangrijke Inzichten over de FED Rente
- Renteverlaging na 4 jaar: De Fed verlaagde de rente, wat veel aandacht trok van beleggers wereldwijd.
- Verwachting Fed Rente: Volgens de Fed ligt de rente in 2024 waarschijnlijk rond de 4,9%, lager dan de huidige bandbreedte van 5,25% tot 5,5%. In 2025 wordt zelfs een rente van 4% verwacht, met verdere dalingen tot 3% in 2026.
- Pivot Point bereikt: De Fed heeft nu een kantelpunt bereikt en heeft duidelijk gemaakt dat verdere renteverlagingen waarschijnlijk zijn.
Waarom deze Renteverlaging Belangrijk Is
De Fed probeert een delicate balans te vinden tussen het stimuleren van de economie en het beheersen van de inflatie. Hoewel de inflatie nog niet op het gewenste niveau ligt, zijn er signalen dat de Amerikaanse economie sterk genoeg is om een zachte landing te maken. Toch blijft er onzekerheid. Zoals Bloomberg aangaf, staat er veel op het spel; een harde landing van de economie is nog steeds mogelijk.
De Arbeidsmarkt: Een Cruciale Factor
De arbeidsmarkt speelt een sleutelrol in de beslissing van de Fed. Hoewel de Fed de economie wil stimuleren, blijven er gemengde signalen over de arbeidsmarkt. Historisch gezien leidt een daling in werkgelegenheid in bepaalde sectoren vaak tot een recessie, zoals we zagen in de financiële crisis van 2008 en de dotcom-bubbel.
Belangrijke punten:
- Stijgende werkloosheid: De werkloosheid stijgt, wat vaak een voorbode is van een recessie.
- Inflatie nog niet op doel: Hoewel de inflatie daalt, blijft de angst voor stagflatie bestaan, waarbij de economie stagneert, maar er toch inflatiedruk is.
De Fed houdt de economische indicatoren nauwlettend in de gaten en probeert te voorkomen dat de rente te lang te hoog blijft. Dit beleid zou een negatieve impact kunnen hebben op de economie, zoals eerder gebeurde toen de rente te laag bleef, wat uiteindelijk leidde tot hoge inflatie.
Gevolgen voor de Financiële Markten
Wat betekent dit nu voor de financiële markten en jouw beleggingsportefeuille? Het rentebesluit van de Fed heeft een aantal directe effecten gehad:
- Renteverlaging van 50 basispunten: Deze stap was groter dan verwacht en leidde tot positieve reacties op de markt.
- Daling van de tienjaarsrente: Dit heeft een zwakkere dollar tot gevolg.
- Stijging van goudprijzen: Goud bereikte een all-time high als gevolg van de renteverlaging.
- Positieve reacties op de aandelenmarkt: De S&P 500 steeg met 1,83% na de aankondiging van de renteverlaging.
De verwachting is dat de Fed later dit jaar mogelijk nog één of twee verdere renteverlagingen doorvoert. Dit zou verdere dalingen van de dollar en stijgingen in goud en aandelenmarkten kunnen betekenen.
Het Pivot Point: Wat betekent dit voor de markten?
In de nieuwsbrief van Jeroen Blokland werd vorige week veel gesproken over een belangrijk omslagpunt: het langverwachte "pivot point" van de Federal Reserve. Dit wordt gezien als een signaal dat de Fed haar beleid aanpast, vaak richting renteverlagingen. Hoewel dit door veel analisten wordt geïnterpreteerd als het einde van de rally op de financiële markten, roept dit vragen op. Immers, wanneer geld goedkoper wordt, kunnen bedrijven meer investeren en kunnen consumenten makkelijker lenen. Dit zou theoretisch moeten leiden tot meer groei en mogelijk zelfs bubbels in bepaalde markten.
Toch is niet iedereen positief over deze ontwikkeling. Jeroen Blokland benadrukt dat we ons mogelijk op een kantelpunt bevinden dat juist het einde van de marktgroei kan betekenen.
Waarom Verwacht Blokland een Einde aan de Rally?
Blokland wijst op een interessant fenomeen: de "household allocation" in aandelen. Dit verwijst naar het percentage huishoudens dat belegt in aandelen, en dit percentage heeft inmiddels 60% bereikt. Dit is een historisch hoog niveau, vergelijkbaar met momenten zoals in 1965 en 2000, tijdens de dotcom-bubbel. Beide keren volgden economische crises, wat de vraag oproept of we opnieuw een kantelpunt naderen.
Andere belangrijke factoren die Blokland aanhaalt:
- Rente op staatsobligaties: In het verleden steeg de rente op staatsleningen aanzienlijk, van 4% naar 15% tussen 1965 en 1985. Dit leidde tot een verschuiving van beleggers naar obligaties, gezien als een veiligere investering dan aandelen.
- Huidige obligatiemarkt: De rente op staatsobligaties ligt momenteel rond de 3,6%, veel lager dan het historische gemiddelde. Bovendien is de Amerikaanse staatsschuld fors gestegen; in verhouding tot het bruto binnenlands product (bbp) bedraagt deze nu 122%, terwijl dit in de jaren ’60 slechts 35% was. Dit maakt obligaties minder aantrekkelijk, omdat het risico groter is en het rendement lager blijft.
Blokland concludeert dat aandelen in dit geval aantrekkelijker blijven dan obligaties, gezien de beperkte alternatieven.
De Rol van Obligaties in de Huidige Markt
In zijn analyse wijst Blokland erop dat activa zoals aandelen steeds schaarser worden in vergelijking met de toenemende schuldenlast. Dit maakt aandelen aantrekkelijker dan obligaties, omdat de obligatiemarkt niet meer hetzelfde rendement biedt als vroeger. Hierdoor wordt de aandelenmarkt gezien als een betere keuze voor beleggers die op zoek zijn naar groei.
Een belangrijk inzicht hierbij is dat Blokland zelf nauwelijks tot geen obligaties aanhoudt en de focus legt op goud, bitcoin en aandelen vanuit een multi-asset perspectief. Dit past binnen de trend dat activa, zoals aandelen, op de lange termijn vaak beter presteren dan obligaties, zeker in tijden van toenemende staatsschulden.
Aandelenmarkten en de Renteverlagingen van de Fed
Een andere cruciale vraag is wat het recente rentebesluit van de Fed betekent voor de aandelenmarkt. Volgens Blokland is er een interessant patroon te zien: 10 van de laatste 14 renteverlagingen door de Federal Reserve leidden tot een recessie. Uitzonderingen waren de periodes in 1966, 1984, 1995 en 1998, toen de Amerikaanse economie sterker was dan nu. Tegenwoordig zien we dat de schuldenlast, met name op het gebied van creditcards, enorm oploopt, wat de risico's vergroot.
Korte Termijn en Lange Termijn Aandelenprestaties
Uit historische gegevens blijkt echter dat in vijf van de laatste zeven renteverlagingen de aandelenmarkten na drie, zes en twaalf maanden hoger stonden. Dit toont aan dat de markten op korte termijn vaak positief reageren op renteverlagingen, zelfs als er op de lange termijn een recessie dreigt.
Belangrijke inzichten:
- Marktherstel op korte termijn: Aandelenmarkten stijgen vaak in de maanden na een renteverlaging.
- Lange termijn risico’s: Hoewel er op de korte termijn herstel kan plaatsvinden, blijft de dreiging van een recessie aanwezig.
Blokland wijst er echter op dat op de lange termijn aandelenmarkten vrijwel altijd groeien. In geen enkele periode van 15 jaar tussen 1970 en 2023 was er sprake van een negatief rendement op de beurs. Dit geldt zowel voor de Verenigde Staten als voor internationale markten. Dit benadrukt het belang van "time in the market" in plaats van "timing the market". Aandelen kunnen dus op de lange termijn waarde creëren, zelfs als er tussentijds dalingen zijn.
Aandelen versus Obligaties: Wat is Nu Aantrekkelijker?
Volgens Blokland is de huidige situatie geen teken van een bubbel, maar juist een indicatie dat aandelen aantrekkelijker worden ten opzichte van obligaties. Dit komt vooral door de groeiende schuldenlast en de relatief lage rendementen op obligaties. Voor veel beleggers zijn aandelen daarom de voorkeurskeuze geworden, zeker in vergelijking met andere investeringsopties.
De Invloed van Renteverlagingen op de Financiële Markten
Renteverlagingen worden vaak gezien als een stimulans voor de economie, maar hun effect op de financiële markten is niet altijd consistent. In sommige gevallen leidt een verlaging tot een neerwaartse beweging in de markten, terwijl andere keren de koersen juist stijgen. Een goed voorbeeld is de periode tijdens de lockdowns, waar een tijdelijke daling werd gevolgd door een sterke heropleving van de markten. Dit toont aan dat marktreacties op renteverlagingen complex en soms onvoorspelbaar zijn.
Negatieve Divergentie op de Markt
Een zorgwekkend teken is de negatieve divergentie die te zien is in de technische indicatoren zoals de Relative Strength Index (RSI). Dit gebeurt wanneer de toppen van de RSI dalen, terwijl de markt zelf hogere toppen maakt. Dit patroon wijst vaak op een mogelijke correctie in de markt. Het is opvallend dat deze divergentie ook zichtbaar is op de drie-maands grafiek, wat suggereert dat er op de middellange termijn voorzichtigheid geboden is. De bodems op de RSI liggen boven de 70, wat een overbought situatie aangeeft en potentieel een indicatie kan zijn van een naderende correctie.
Verwachtingen voor de Rente in November
Kijkend naar de toekomst wordt verwacht dat de Federal Reserve in november de rente met 0,25% zal verlagen. Dit is een relatief kleine stap, en aangezien er weinig nieuwe economische data beschikbaar is in die maand, zou de Fed in december mogelijk grotere aanpassingen kunnen maken, afhankelijk van de dan beschikbare cijfers. Er blijft echter onzekerheid over hoe agressief de Fed zal handelen in de komende maanden.
De Stijgende Prijs van Goud
Goud heeft recentelijk een All-Time High bereikt, juist terwijl de rente daalt. Dit is geen verrassing, omdat goud traditioneel gezien als een veilige haven wordt gezien tijdens periodes van economische onzekerheid. Wanneer er een recessie dreigt, stijgt de vraag naar goud, zowel onder beleggers als centrale banken.
De Trend in Goudprijzen
Een analyse van de grafieken laat een sterke opwaartse trend in de goudprijs zien, zowel op de drie-maands als de maandelijkse grafieken. De waarde van goud is in de afgelopen jaren bijna verdubbeld, wat de toenemende interesse van beleggers weerspiegelt. Centrale banken hebben in 2023 en 2024 aanzienlijke hoeveelheden goud gekocht, wat een verdere indicatie is van hun vertrouwen in goud als veilige investering.
Toenemende Vraag naar Goud onder Consumenten
Niet alleen centrale banken, maar ook consumenten tonen een groeiende interesse in goud. Steeds meer mensen zien goud als een manier om hun koopkracht te beschermen tegen de stijgende kosten van levensonderhoud. Ondanks optimistische voorspellingen over een lichte koopkrachtstijging in Nederland (0,7% volgens Prinsjesdag), merken veel mensen dit niet in hun dagelijkse uitgaven.
Koopkracht en Prinsjesdag: De Werkelijkheid versus de Voorspellingen
De officiële koopkrachtcijfers weerspiegelen niet altijd de realiteit die veel consumenten ervaren. Supermarktprijzen zijn de afgelopen zes jaar met 20-30% gestegen, terwijl het reële inkomen slechts met 10-15% is toegenomen. Dit betekent dat consumenten aanzienlijk aan koopkracht hebben ingeboet, vooral als het gaat om basisbehoeften zoals voedsel.
Ook de woningmarkt blijft een belangrijk punt van zorg. De gemiddelde huizenprijs is gestegen tot bijna een half miljoen euro, wat het voor veel mensen moeilijk maakt om een betaalbare woning te vinden. Slechts in 102 gemeenten is het nog haalbaar om binnen de richtlijnen van het Nibud, dat adviseert om 1/3 van het inkomen aan woonlasten te besteden, een woning te vinden. Dit onderstreept de uitdagingen waar veel Nederlanders voor staan in hun zoektocht naar geschikte en betaalbare huisvesting.
De Huidige Economische Situatie en Verwachtingen voor de Toekomst
Ondanks het hoge aantal beschikbare banen in Nederland, vinden veel mensen het financieel niet meer rendabel om te werken vanwege de hoge kosten van levensonderhoud. De komende maanden zullen uitwijzen of de nieuwe beleidsplannen van de regering hier verandering in kunnen brengen. Minister van Financiën Heinen heeft enkele veelbelovende uitspraken gedaan, maar de daadwerkelijke impact van deze plannen moet nog blijken.
Naast de huizencrisis en de migratieproblematiek is het duidelijk dat de economie onder druk staat door meerdere factoren. De ontwikkeling van de rente, de prijs van goud en de woningmarkt zullen grote invloed blijven hebben op zowel consumenten als beleggers.
De Huizencrisis: Oorzaken en Gevolgen
De huidige huizencrisis in Nederland wordt vooral gedreven door de schaarste aan betaalbare woningen, niet per se door dalende prijzen. Amsterdam is momenteel de duurste stad van het land, waar iemand met een modaal inkomen al snel anderhalve ton moet neerleggen om een woning te kopen. De hypotheekrente begint langzaam te dalen naar het laagste niveau van dit jaar, waardoor de financieringsmogelijkheden voor kopers groter worden. Dit kan op zijn beurt leiden tot nog hogere huizenprijzen, aangezien de vraag naar woningen toeneemt.
Waarom stijgen de huizenprijzen?
- Schaarste aan betaalbare woningen.
- Dalende hypotheekrente, wat de financieringsruimte vergroot.
- Verstedelijking en de populariteit van grote steden zoals Amsterdam.
De Grootste Huizenbubbel Ooit?
Volgens Nick G. bevinden we ons momenteel in de grootste huizenbubbel ooit. Inflatie-gecorrigeerde huizenprijzen liggen bijna 100% hoger dan het langetermijngemiddelde van de afgelopen eeuw. Deze extreme stijging doet denken aan de situatie in 2006, vlak voor de Amerikaanse huizencrash. Van 1890 tot 2000 volgden de huizenprijzen de inflatie nauwkeurig, maar dat verband lijkt nu volledig losgekoppeld te zijn.
Kenmerken van de huidige huizenbubbel:
- Inflatie-gecorrigeerde huizenprijzen zijn bijna dubbel zo hoog als het langetermijngemiddelde.
- Prijzen zijn niet meer realistisch ten opzichte van inkomens.
- De markt lijkt "opgeblazen" en kan op elk moment corrigeren.
De Invloed van de Renteverlaging op de Amerikaanse Dollar
Naast de huizenmarkt speelt ook de recente renteverlaging door de Federal Reserve een grote rol. In september 2023 verlaagde de Fed de rente met 50 basispunten, wat leidde tot een verzwakking van de Amerikaanse dollar. Lagere rentetarieven maken het minder aantrekkelijk om te investeren in activa die in dollars zijn genoteerd, wat de vraag naar de munt vermindert.
Gevolgen van de renteverlaging:
• Verzwakking van de Amerikaanse dollar ten opzichte van andere valuta's, zoals de euro en het Britse pond.
• Lagere rente vermindert de aantrekkelijkheid van dollar-genomineerde activa.
• Potentiële daling in koopkracht van de dollar op lange termijn.
Bitcoin en de Verzwakkende Dollar
Een interessante ontwikkeling is de invloed van een verzwakkende dollar op de waarde van Bitcoin. Wanneer de waarde van de dollar daalt, zoals nu gebeurt door de renteverlaging, zien we vaak een stijging in de Bitcoin-markt. Sinds de laatste renteverlaging beweegt de Bitcoin-koers opwaarts, wat aangeeft dat beleggers hun toevlucht zoeken in alternatieve activa.
Relatie tussen de dollar en Bitcoin:
- Verzwakte dollar leidt tot meer interesse in alternatieve activa zoals Bitcoin.
- Een stijgende Bitcoin-koers tijdens periodes van monetaire onzekerheid.
- Beleggers zien Bitcoin steeds meer als een "veilige haven" wanneer traditionele valuta in waarde dalen.
Inflatie en de Europese Centrale Bank
De Europese Centrale Bank (ECB) heeft onlangs ook de rente verlaagd, met als doel de inflatie in de eurozone tegen 2025 terug te brengen naar 2%. De huidige consumentenprijsindex (CPI) is echter nog steeds te hoog, en er is een aanzienlijke kans dat de inflatie op middellange termijn weer zal oplopen. De ECB heeft eerder aangegeven dat voortdurende renteverlagingen kunnen leiden tot hogere inflatie.
ECB-strategieën en inflatieverwachtingen:
- Renteverlagingen als middel om de economie te stimuleren.
- Verwachting dat de inflatie tegen 2025 terugzakt naar 2%.
- Risico op inflatie als gevolg van stijgende lonen en toenemende vraag.
Stijgende Lonen en Hypotheekactiviteit
In landen zoals Duitsland zien we een sterke groei van de lonen, wat de inflatiedruk kan verhogen. Tegelijkertijd neemt de hypotheekactiviteit toe, aangezien de lage rentetarieven meer mensen ertoe aanzetten een woning te kopen. Toch blijft het voor velen aantrekkelijker om te huren, vanwege de hoge huizenprijzen en onzekerheden in de markt.
Belangrijke ontwikkelingen in de hypotheekmarkt:
• Stijgende lonen kunnen leiden tot meer inflatie, ondanks lagere rentetarieven.
• Meer hypotheekaanvragen, wat wijst op een toenemende vraag naar woningen.
• Huren blijft voor velen een interessantere optie dan kopen, gezien de hoge prijzen.
ING's Visie op Lonen en Inflatie
Volgens ING (Bank) bieden de combinatie van stijgende salarissen en dalende inflatie eindelijk meer financiële ruimte voor huishoudens. Ze stellen dat deze situatie vooral op korte termijn gunstig is, maar op lange termijn kan leiden tot nieuwe inflatoire druk. De hogere salarissen kunnen ervoor zorgen dat consumenten meer gaan uitgeven, wat opnieuw tot prijsstijgingen leidt.
Korte- en langetermijnvisie van ING:
- Stijgende lonen verbeteren de koopkracht op korte termijn.
- Lager inflatieniveau biedt ruimte voor economische groei.
- Op langere termijn kan de extra koopkracht echter de inflatie opnieuw aanwakkeren.
Europa en de Economische Uitdagingen: Analyse van Mario Draghi
De situatie in Europa vereist dringende economische hervormingen om concurrerend te blijven in een snel veranderende wereld. Mario Draghi, voormalig president van de Europese Centrale Bank (ECB), is nog steeds een invloedrijke figuur in dit debat. Zijn beroemde uitspraak tijdens de eurocrisis, "Whatever it takes," benadrukte zijn vastberadenheid om de euro te redden.
Onlangs presenteerde Draghi een rapport waarin hij oproept tot grote economische hervormingen en een investering van 100 miljard euro om de Europese economie te versterken. Dit rapport, dat hij in een privégroep binnen het Europees Parlement wilde bespreken, lekte uit en zorgde voor veel discussie onder economen.
Waarom Europa Achterloopt:
- Europa blijft achter op het gebied van innovatie, technologie en groei, vooral vergeleken met de Verenigde Staten en China.
- Strenge regelgeving beperkt de implementatie van nieuwe technologieën, zoals AI-tools, die in andere delen van de wereld wel vrij beschikbaar zijn.
- De productie-industrie in landen zoals Nederland en Duitsland is aan het afnemen, met een daling van 4% in productie sinds juli.
Draghi's Oplossingen voor Europa:
Draghi stelt voor om meer te lenen via eurobonds om de benodigde fondsen binnen te halen. Dit geld zou nodig zijn om de groei van de afgelopen 50 jaar te evenaren en om te blijven concurreren met grote spelers zoals de Verenigde Staten, China en opkomende markten zoals India. Volgens Draghi heeft Europa een enorme economische boost nodig om niet verder achterop te raken.
Draghi’s aanbevelingen:
- 800 miljard euro per jaar investeren in de Europese economie.
- Focus op innovatie en technologie, om te kunnen concurreren met China en de VS.
- Eurobonds introduceren om de economische groei in Europa te financieren.
Europese Productie en Concurrerende Economieën
De productie-industrie in Europa blijft achter, niet alleen in Nederland en Duitsland, maar ook in andere grote economieën zoals Frankrijk. Terwijl landen als Vietnam en India hun productie zien groeien, blijven veel Europese landen stilstaan of krimpen. Deze neerwaartse trend heeft gevolgen voor de positie van Europa op de wereldmarkt. Zelfs Mexico doet het beter dan verwacht, wat aangeeft dat Europa snel moet handelen om relevant te blijven.
Problemen in de Europese productie:
- 10-12 maanden aanhoudende daling in productie-industrieën.
- Nederland en Duitsland onderaan de lijst van productieactiviteiten, met een daling van 4% sinds juli.
- De mondiale competitie laat zien dat Europa wordt ingehaald door andere opkomende markten.
Vooruitzichten voor de Europese Markt
Volkswagen, een van de grootste bedrijven van Europa, toont volgens analist Corné van Zijl al tien jaar een neerwaartse trend vergeleken met andere wereldwijde aandelen. Deze trend benadrukt de uitdagingen die Europese bedrijven ondervinden in vergelijking met hun mondiale concurrenten.
Key inzichten:
- Europese bedrijven zoals Volkswagen verliezen terrein op wereldwijde schaal.
- De markten ontwikkelen zich snel, waarbij aandelen in halve centen kunnen worden verhandeld, een trend die doet denken aan de opdeling van Bitcoin in kleinere eenheden.
Bitcoin Technische Analyse: Wat is de Volgende Stap?
De Bitcoin-markt vertoont recentelijk een wisselende trend met een opwaartse beweging gevolgd door een neerwaartse correctie. Op dit moment blijft Bitcoin zich bewegen binnen een vlagformatie, wat betekent dat we zowel een opwaartse als neerwaartse beweging kunnen verwachten voordat er een uitbraak komt. Echter, tot nu toe hebben we geen definitieve uitbraak waargenomen.
Belangrijkste technische factoren:
• Volume blijft dalen, wat erop wijst dat er weinig koop- of verkoopdruk is om de koers in een specifieke richting te duwen.
• De RSI (Relative Strength Index) beweegt zich stabiel rond de 60, wat betekent dat er geen sterke oververkochte of overgekochte signalen zijn.
• Weerstandsniveaus liggen rond de 64.000 dollar en vervolgens 67.000 dollar.
Kortetermijnverwachting voor Bitcoin
Als we naar de komende weken kijken, kunnen we rond de 25 of 26 september mogelijk een uitbraak zien. Dit zou kunnen resulteren in een daling richting 53.000 dollar als de neerwaartse trend doorzet, maar mocht de weerstand doorbroken worden, dan kan de prijs richting 67.000 dollar gaan.
Gebruik en klik op de onderstaande links voor meer informatie:
Gratis e-Boek, Masterclass en Cursus (Klik Hier)
Gratis Kennismaking en strategie gesprek met een van de experts (Klik Hier)
Uitgebreide Review over Madelon Vos, haar Bedrijf, Producten en Diensten (Klik Hier)