Wat is een Exchange Traded Fund?

Wat zijn ETF's? Uitgebreide Gids voor Beleggers

ETF is de afkorting van “Exchange Traded Fund”, dit is een beleggingsfonds dat wordt verhandeld op een beurs. Het gebruik van ETF’s geeft de mogelijkheid om te beleggen in een breed scala van financiële markten en instrumenten. Een ETF is een fonds, dit wil zeggen een mandje dat gevuld is met verschillende onderliggende activa zoals grondstoffen, obligaties, valuta, aandelen of crypto. De mogelijkheid dat een ETF aan beleggers geeft, is het investeren in een bepaalde markt door het kopen van één ETF. Dit artikel gaat dieper in op wat ETF's zijn, hoe ze werken, de verschillende soorten ETF's, hun voordelen en nadelen, en belangrijke overwegingen bij het handelen in ETF's.

Wat is een ETF?

ETF staat voor Exchange Traded Fund, een beleggingsfonds dat net als aandelen op de beurs wordt verhandeld. Een ETF bevat een verzameling activa die een bepaalde index volgen, zoals de S&P 500. Hierdoor kunnen beleggers met één aankoop investeren in een breed scala aan effecten, wat diversificatie en risicovermindering biedt.

In de afkorting van ETF staat “Exchange”, dit omdat ETF’s worden verhandeld op een beurs, net zoals obligaties en aandelen. Het is dus mogelijk om ETF’s te verhandelen net als ieder ander financieel instrument dat op een beurs wordt verhandeld. De waarde van ETF’s is gebaseerd op de onderliggende waarde, hierdoor hebben beleggers inzicht in de prestaties van de markt. Een van de voordelen waarom ETF’s relatief veel verhandeld worden zijn de lage kosten. Dit maakt het handelen in ETF’s aantrekkelijk voor de verschillende soorten beleggers in de financiële markten.

Wat is een ETF?

Verschillende Soorten ETF's

ETF’s zijn er in verschillende soorten en maten, met ieder zijn eigen specifieke kenmerken en beleggingsstrategieën. Hieronder worden enkele ETF’s per categorie uitgelegd:

Traditionele ETF's:

De meest voorkomende is de traditionele klassieke ETF. Deze ETF bestaat uit een brede selectie van effecten die een bepaalde index volgt. Traditionele ETF’s kunnen worden gebruikt voor het volgen van een index met de onderliggende waarde van bijvoorbeeld aandelen, obligaties of grondstoffen. Het doel van traditionele ETF’s is het zo nauwkeurig mogelijk volgen van de index prestaties en hier representatief voor staan.

Sector ETF's:

Dit type ETF geeft beleggers de mogelijkheid om te beleggen in specifieke bedrijven binnen een bepaalde sector van een economie. Bij specifieke sectoren kan er gedacht worden aan energie, financiën, technologie of gezondheidszorg. Sector ETF’s geven de mogelijkheid om gerichte blootstelling te krijgen binnen een bepaalde sector. 

Thema-ETF's:

Dit type ETF geeft beleggers de mogelijkheid om te beleggen in specifieke thema’s, trends of ideeën. Thema-ETF’s zijn gericht op thema’s zoals waterbeheer, duurzame energie, AI (Artificial Intelligence), cybersecurity, robotica en andere trends die in opkomst zijn. Beleggers kunnen via dit type ETF’s proberen te profiteren van bepaalde thematische ontwikkelingen in de markt.

Obligatie-ETF's:

Dit type ETF geeft beleggers de mogelijkheid om te beleggen in een portefeuille van obligaties. Obligatie-ETF’s zijn gericht op, en geven de mogelijkheid tot beleggen in, een mandje obligaties die kunnen bestaan uit bedrijfsobligaties, overheidsobligaties, hoog renderende obligaties, etc. Door het gebruik van obligatie-ETF’s hebben beleggers de kans om hun portefeuille te diversificeren met vaste renderende effecten. Obligatie-ETF’s kunnen in specifieke eigenschappen verschillen van elkaar, zoals verschil in looptijd, rentetarieven en kredietratings

Grondstoffen-ETF's:

Dit type ETF geeft beleggers de mogelijkheid om te beleggen in fysieke grondstoffen, zoals koffie, graan, goud, zilver, metalen, olie, etc. Als belegger is er de mogelijkheid om zowel in fysieke grondstoffen als via een termijncontract te belegger in grondstoffen. Grondstof-ETF’s stellen beleggers in staat om via een termijncontract in grondstoffen te investeren zonder de grondstoffen fysiek te bezitten. Door het gebruik van grondstof-ETF’s krijgt een belegger de mogelijkheid om blootstelling te krijgen aan prijsbewegingen van verschillende grondstoffen.

Hoe Beleggen in Grondstoffen ETF's?

Meer weten over Grondstoffen ETF's, lees ons specifieke artikel hierover: Beleggen in Grondstoffen ETFs: Complete Uitleg (investingnomads.nl)

Valuta-ETF's:

Dit type ETF geeft beleggers de mogelijkheid om te beleggen in valutaparen. Valuta-ETF’s volgen de prestaties van valutaparen. Beleggers kunnen op deze manier speculeren op wisselkoersen van verschillende valuta’s en blootstelling krijgen in de beleggingsportefeuille zonder de valuta’s zelf de bezitten.

Crypto-ETF's:

Dit type ETF geeft beleggers de mogelijkheid om te beleggen in cryptocurrency’s, ook wel cryptovaluta genoemd. Crypto-ETF’s kunnen verschillende mogelijkheden hebben zoals het volgen van één specifieke cryptovaluta, een mandje van verschillende cryptocurrency’s en er zijn ook crypto-ETF’s die specifiek gericht zijn op beleggingsstrategieën binnen de cryptomarkt. Dit type ETF is over het algemeen ontworpen om het toegankelijker te maken om in de cryptomarkt te investeren en minder last te hebben van de volatiliteit en complexiteit van individuele crypto’s en de cryptomarkt. 

Wat is een crypto ETF?

Smart Beta ETF's:

Dit type ETF geeft beleggers de mogelijkheid om te beleggen in alternatieve gewichtsmethoden en -factoren. Smart Beta ETF’s is een alternatief naast de traditionele markt-gewogen indexbenadering. Beleggers zijn hierdoor in staat om te beleggen op basis van verschillende factoren, zoals lage volatiliteit, dividendrendement, groei, waarde en kwaliteit. Smart Beta ETF’s zijn gericht op een beter gebruik van risico-rendementsprofielen dan de traditionele markt-gewogen indexfondsen, oftewel traditionele ETF’s.

De bovengenoemde verschillende ETF’s zijn slechts enkele voorbeelden, zo zijn er nog meerdere varianten en sub-varianten die onder de noemer ETF vallen. 

Wat zijn de voor- en nadelen en wat is het doel van ETF’s

Het doel van ETF’s hangt samen met de beleggingsmogelijkheden en voordelen die ETF’s kunnen bieden. Hier zijn enkele belangrijke doelen en mogelijkheden die beleggers kunnen hebben bij het gebruik van ETF’s:

Voordelen van ETF’s

  • Diversificatie: Een van de mogelijkheden bij het gebruik van ETF’s is diversificatie. Het doel van diversificatie door het gebruik van ETF’s is om eenvoudig en kosteneffectief diversificatie toe te passen. Beleggers hebben door te beleggen in één enkele ETF, toegang tot een mandje van verschillende effecten. Het doel hiervan is spreiding van risico in de beleggingsportefeuille, wat minder risicovol is dan beleggen in individuele effecten.
  • Liquiditeit: Doordat ETF’s worden verhandeld op beurzen, net als individuele aandelen en obligaties, is er spraken van een hoge liquiditeit. Een hoge liquiditeit bij het verhandelen van ETF’s zorgt ervoor dat dit financiële instrument relatief gemakkelijk gekocht of verkocht an worden. Het voordeel van ETF’s ten opzichte van   traditionele beleggingsfondsen is dat ze gedurende de hele handelsdag kunnen worden verhandeld. Bij traditionele beleggingsfondsen wordt de prijs slechts één keer per dag vastgesteld, namelijk na sluiting van de markt. 
  • Transparantie: Een van de eigenschappen van ETF’s is het verschaffen van een dagelijkse update van de portefeuilleposities. Het publiceren van de dagelijkse portefeuilleposities, geef beleggers inzicht in de prijsveranderingen van de effecten die zijn opgenomen in de ETF. Door een goede transparantie hebben beleggers duidelijke informatie waardoor er overwogen beslissingen genomen kunnen worden.
  • Lage kosten: Een voordeel bij het gebruik van ETF’s zijn de relatief lage kosten vergeleken met traditionele beleggingsfondsen. Traditionele ETF’s worden het meest verhandeld in vergelijking met andere ETF’s. Traditionele ETF’s zijn opgebouwd met als doel een bepaalde index te volgen en daarmee vallen ze onder de passieve beleggingsstrategieën. Het gevolg hiervan is dat ETF’s over het algemeen lagere beheers- en handelskosten met zich mee dragen. Op de lange termijn zijn deze lage kosten gunstig voor beleggers waardoor ze minder kosten kwijt zijn. 
  • Handelsflexibiliteit: Handelsflexibiliteit van ETF’s zien we terug doordat beleggers de mogelijkheid hebben om limietorders, stop-loss orders en andere handelsstrategieën toe te passen. Dit alles is mogelijk doordat ETF’s kunnen worden gekocht of verkocht tijdens de handelsuren op de betreffende beurzen. De handelsflexibiliteit geeft beleggers de mogelijkheid om hun strategie en transacties te optimaliseren. 
  • Beleggingsstrategieën: De mogelijkheid tot het gebruiken van verschillende beleggingsmogelijkheden en strategieën met ETF’s, maakt het aantrekkelijk voor verschillende soorten beleggers om dit financiële instrument te gebruiken. Denk bij de verschillende beleggingsmogelijkheden en strategieën aan het beleggen in specifieke sectoren, thematische trends, volgen van brede marktindices en het beheren van risico’s in de beleggingsportefeuille.

Nadelen van ETF's

  • Marktrisico: De marktrisico’s die verbonden zijn aan ETF’s zijn vergelijkbaar met die van andere beleggingen. Dit omvat volatiliteit, mogelijke verliezen, en de invloed van marktcondities en trends. De prijsbewegingen en prestaties van de onderliggende beleggingen bepalen de waarde van een ETF.
  • Trackingfouten: Een nadeel van ETF’s is de mogelijkheid van trackingfouten. Omdat ETF's vaak een index volgen, kunnen de prestaties van de onderliggende effecten afwijken van de prestaties van de index. Dit kan leiden tot verlies van rendement. Factoren zoals beheerkosten, dividendbeheer en andere variabelen kunnen bijdragen aan trackingfouten.
  • Kosten: Hoewel ETF's over het algemeen lagere kosten hebben dan actief beheerde fondsen, kunnen gespecialiseerde en niche ETF’s aanzienlijke kosten met zich meebrengen. Het is belangrijk voor beleggers om rekening te houden met deze kosten en op de hoogte te blijven van eventuele extra kosten die verbonden zijn aan specifieke ETF's.
  • Liquiditeit: van Onderliggende Activa Hoewel ETF's zelf meestal een goede liquiditeit hebben, kunnen de onderliggende activa minder liquide zijn. Dit komt vaker voor bij ETF’s die minder gangbare beleggingen of indexen volgen. Minder liquide ETF's kunnen een extra risicofactor vormen, vooral in onverwachte en stressvolle marktcondities.

Het Doel van ETF's

Het doel van ETF’s hangt samen met de beleggingsmogelijkheden en voordelen die zij bieden. ETF’s stellen beleggers in staat om op een kosteneffectieve en efficiënte manier te diversifiëren, risico’s te spreiden en transparantie te verkrijgen in hun portefeuille. Door de relatief lage kosten, goede liquiditeit en brede diversificatiemogelijkheden zijn ETF’s een aantrekkelijk instrument voor zowel beginnende als ervaren beleggers. Het uiteindelijke doel is om de beleggingsportefeuille te optimaliseren door middel van een flexibele en transparante beleggingsvorm.

Wat is het doel van ETF's?

ETF Dividend en Belangrijke Overwegingen

Er zijn type ETF's die dividenden kunnen uitkeren, dit is afhankelijk van de onderliggende activa in de ETF. Dividend-ETF’s zijn voornamelijk populair bij beleggers die inkomsten uit hun investeringen willen halen. Tijdens het uitkeren van dividend bij ETF’s kan het verstandig zijn om rekening te houden met dividendlekkage, wat optreedt als buitenlandse belasting wordt geheven op dividenden.

ETF's versus Andere Beleggingsinstrumenten

  • ETF vs. Indexfonds: ETF's zijn flexibeler en kunnen gedurende de handelsdag worden verhandeld, terwijl indexfondsen slechts eenmaal per dag verhandeld worden.
  • ETF vs. ETN: Exchange Traded Notes (ETN's) zijn schuldbewijzen uitgegeven door banken, terwijl ETF's beleggingsfondsen zijn die een mandje van activa bevatten.
  • ETF vs. Aandelen: ETF's bieden diversificatie door in meerdere aandelen te investeren, terwijl het kopen van individuele aandelen specifieke bedrijfsrisico's met zich meebrengt.
  • ETF vs. ETP: Exchange Traded Products (ETP's) is een overkoepelende term die zowel ETF's als ETN's omvat.
  • ETF vs. Mutual Fund: ETF's kunnen de hele dag worden verhandeld en hebben doorgaans lagere kosten dan traditionele beleggingsfondsen (mutual funds).

Hoe werken ETF’s?

Exchange-Traded Funds (ETF's) vallen onder de categorie beleggingsfondsen en worden verhandeld op een beurs. Een ETF werkt als volgt: het is een mandje met een variatie aan effecten erin en is ontworpen om de prestaties te volgen van een specifieke index. Hier zijn een aantal punten weergegeven die de werking een ETF kunnen verduidelijken:

Oprichting ETF:

De oprichting of het maken van ETF’s wordt gedaan door financiële instellingen, zoals beleggingsfondsen, banken, effectenmakelaars, onafhankelijke ETF-sponsors of door een vermogensbeheerder. Deze instanties stellen een portefeuille/mandje samen van effecten, dit in een zodanige samenstelling dat het een bepaalde index weerspiegelt.

Onafhankelijke ETF-sponsors: zijn bedrijven die zich uitsluitend richten op het oprichten en beheren van Exchange-Traded Funds (ETF's). Ze fungeren als tussenpersoon tussen investeerders, beurzen en fondsbeheerders. Deze sponsors zijn gespecialiseerd in het structureren, lanceren en promoten van ETF's en zorgen voor de naleving van regelgeving en het beheer van het fonds.

Creatie van aandelen van ETF:

De creatie van nieuwe aandelen van een ETF is een proces waar geautoriseerde deelnemers bij betrokken zijn. Geautoriseerde deelnemers, ook wel bekend als “Authorized Participants”, doorlopen een proces dat hieronder wordt uitgelegd:

Hoe ontstaan ETF's?

  • Geautoriseerde deelnemers zijn meestal grote financiële instellingen, zoals een broker of bank. De betreffende financiële instelling handelt in samenspraak met de ETF-sponsor. De ETF-sponsor is verantwoordelijk voor de oprichting en het beheer van de ETF.
  • De geautoriseerde deelnemer is de instantie die het mandje met effecten samenstelt en daarmee de basis van de ETF bepaalt. Het samengestelde mandje bestaat uit effecten, zoals aandelen en obligaties, maar kan ook uit andere effecten bestaan, afhankelijk van het doel van de ETF. De samenstelling in het mandje met effecten bepaalt de basis en reflecteert de onderliggende index of benchmark waar de ETF op is gebaseerd.
  • Na het samenstellen van het mandje met effecten levert de geautoriseerde deelnemer deze effecten aan bij de ETF-sponsor. Bij dit proces krijgt de geautoriseerde deelnemer vaak in ruil “creatiereductie eenheden”, ook wel bekend als “creation redemption units”. Dit zijn de eenheden of units die de basis zijn voor het maken van nieuwe aandelen van de ETF.
  • De geautoriseerde deelnemer ontvangt in ruil voor het mandje met effecten de aandelen van de ETF. Deze ontvangen aandelen kunnen direct worden verhandeld op de beurs als de beurs open is. Deze aandelen worden ook wel “creatie-eenheden of creation units” genoemd. De geautoriseerde deelnemer heeft de mogelijkheid om deze aandelen te verhandelen op de secundaire markt of ze zelf te behouden.

De vraag en aanbod dynamiek blijft in evenwicht door het proces waarbij nieuwe aandelen worden gecreëerd. Dit zorgt ervoor dat de ETF-prijs op de beurs gelijk blijft met de waarde van de onderliggende effecten.

Beursverhandeling:

Na het afronden van het creatieproces is het dus mogelijk voor verschillende soorten beleggers om de ETF-aandelen te kopen of verkopen op de beurs waar ze verhandeld worden. Uiteraard is dit alleen mogelijk als de geautoriseerde deelnemer de aandelen beschikbaar stelt via een beurs en deze niet zelf behoudt. ETF’s worden net als individuele aandelen verhandeld op een beurs via een broker tijdens de handelsuren. Het is mogelijk dat de intrinsieke waarde van de onderliggende effecten in de ETF iets afwijken van de waarde op de beurs, wat kan ontstaan door het effect van vraag en aanbod.

Indexreplicatie:

De meest voorkomende ETF is de traditionele ETF, welke ernaar streeft om zo nauwkeurig mogelijk de prestaties van de gevolgde index te repliceren. De effecten die in de ETF portefeuille zitten staan in dezelfde verhouding als in de index.  

Stel: de index die gevolgd wordt met de ETF bestaat uit 120 aandelen. Een van de individuele aandelen vertegenwoordigt 4% van de index (een groot aandeel dus), dan zal in het mandje van de ETF dit aandeel dezelfde verhouding hebben, dus ook 4% vertegenwoordigen.

Herweging en balanceren:

Het wegen en balanceren van een ETF is een proces dat periodiek plaatsvindt. Dit is het uitbalanceren, heroverwegen of synchroniseren van de ETF portefeuille met de realiteit. Dit wordt gedaan om de gevolgde index zo goed mogelijk te blijven repliceren. Het proces van herweging en balanceren kan plaatsvinden per kwartaal, halfjaarlijks of jaarlijks. Het is per ETF afhankelijk hoe frequent dit moet gebeuren, afhankelijk van de onderliggende effecten, volatiliteit en marktcondities. Tijdens dit proces worden effecten gekocht of verkocht om de ETF portefeuille zo goed als mogelijk overeen te laten komen met de gevolgde index.

Dividend- en rente-uitkeringen:

Het is mogelijk dat de effecten uit de ETF portefeuille dividend aandelen bevatten. Het uitgekeerde dividend wordt meestal doorgegeven aan de houders van de ETF-aandelen. Meestal wordt de dividend periodiek uitgekeerd aan de beleggers, dit kan zowel in contanten zijn als in de vorm van extra aandelen van de ETF.

Hoe berekenen we dividendrendement?

Werking van ETF’s samengevat

Het is goed om te begrijpen dat er verschillende soorten ETF’s zijn met ieder zijn eigen specificaties. Sommige van deze ETF’s kunnen complexere beleggingsstrategieën volgen, zoals ETF’s die gebruik maken van derivaten of actief beheerde ETF’s. Deze complexere ETF’s kunnen aanvullende processen en mechanisme bevatten die specifiek bedoeld zijn voor hun beleggingsstrategie. 

Beleggers die gebruikmaken van ETF’s hebben over het algemeen te maken met een gestandaardiseerde en efficiënte manier om blootstelling te krijgen aan een variatie van indexen en beleggingscategorieën. Deze ETF’s hebben een hoge mate van liquiditeit en transparantie, wat positief kan zijn voor beleggers.

Belangrijke aspecten bij de handel in ETF’s

Naast het begrijpen van de doelen en werking die ETF’s kunnen hebben zijn er nog een aantal belangrijke aspecten bij de handel in ETF’s. Het begrijpen van de volgende onderstaande onderwerpen kunnen beleggers helpen bij het maken van weloverwogen keuzes:

Tracking error:

De tracking error van een ETF is een term die gebruikt wordt om de nauwkeurigheid van de ETF weer te geven. ETF’s kunnen de prestaties van een index volgen, de tracking error geeft aan hoe nauwkeurig de prestaties zijn van de gevolgde index ten opzichte van de ETF. Een hoge tracking error kan wijzen op afwijkingen in de prestaties van de ETF ten opzichte van de index. Een lage tracking error geeft aan dat de index nauwkeurig wordt gevolgd door de ETF.

Kosten:

Handelen in ETF’s brengt kosten met zich mee, als belegger is het goed om op de hoogte te zijn van welke kosten dit zijn. De kosten zijn opgedeeld in twee onderdelen, zo zijn er transactiekosten voor het kopen of verkopen en krijgt een belegger te maken met lopende kostenratio ook wel bekend als “Expense Ratio”. De kostenratio is een opsomming van verschillende kosten zoals administratieve kosten, beheerskosten en andere operationele kosten.

Onderliggende index:

De samenstelling en methode waarmee een ETF is opgebouwd en beheerd wordt is van invloed op de prestaties en kosten die een ETF met zich mee kan brengen. ETF’s kunnen sterk worden beïnvloed door de prestaties van de onderliggende index. Een belangrijke factor om te begrijpen is het verschil tussen een ETF met passief beheer of een actief beheerde ETF.

  • ETF met passief beheer: Dit is de traditionele ETF die de gevolgde index probeert te repliceren. Passief beheer brengt over het algemeen lagere beheerskosten met zich mee, omdat er weinig inspanning en onderzoek nodig is om de markt te volgen. Passief beheerde ETF’s staan bekend om hun relatief lage kosten en mogelijkheid tot diversificatie en transparantie.
  • ETF met actief beheer: Dit is een type ETF die niet de index van een markt probeert te volgen, maar juist de markt probeert te verslaan. Vaak worden dit soort ETF’s beheert door een team van portfoliomanagers, die doormiddel van actief handelen de ETF portefeuille proberen te optimaliseren. Door de ETF portefeuille zo strategisch mogelijk aan te passen aan de marktcondities en kansen, wordt er gestreefd naar een zo optimaal mogelijke prestatie. De focus ligt vaak bij het identificeren van ondergewaardeerde effecten, het beheren van risico’s en het benutten van markttrends. Het gebruik van ETF’s die actief beheerd worden brengt wel hogere kosten en meer risico met zich mee, de rendementen kunnen daarentegen ook hoger liggen.

Risicobeheer bij ETF’s:

Risicobeheer is net als bij andere financiële instrumenten een belangrijk onderdeel om rekening mee te houden. Het gebruik van ETF’s neemt nou eenmaal risico’s met zich mee. ETF’s geven de mogelijkheid om blootstelling te krijgen aan verschillende sectoren, indexen en beleggingscategorieën. Het gebruik van een goed risicomanagement is dan ook aan te raden. Beoordeel als belegger regelmatig of de beleggingsdoelen en risicotolerantie van de ETF nog overeenkomen met het beleggingsplan.

Intraday handel ETF’s:

Gedurende de handelsuren is het mogelijk om ETF’s te verhandelen. ETF’s worden door sommige handelaren ook gebruikt om “intraday” te handelen, dit wil zeggen de ETF openen en sluiten op dezelfde dag. Houdt er als belegger rekening mee dat frequente handel- en markttiming strategieën extra risico’s en vaak hogere transactiekosten met zich mee kunnen brengen.

Conclusie

ETF's zijn een krachtig en veelzijdig beleggingsinstrument dat beleggers toegang biedt tot een breed scala aan markten en activa. Met hun lage kosten, transparantie en diversificatiemogelijkheden, vormen ETF's een aantrekkelijke optie voor zowel beginnende als ervaren beleggers. Het is echter belangrijk om de specifieke kenmerken en risico's van elke ETF te begrijpen en zorgvuldig te overwegen in welke ETF's te beleggen, afhankelijk van uw beleggingsdoelen en risicotolerantie.